Pomiar kąta

Do pomiaru kąta z dokładnością 1° używa się kątomierzy tarczowych lub nastawnych, posiadających naniesioną podziałkę w pełnych stopniach.
Do pomiarów dokładniejszych niż 1° używane są kątomierze kombinowane lub uniwersalne.
Do bardzo dokładnych pomiarów kąta używa się liniałów sinusowych, których zakres pomiarowy wynosi 0°-60°.

Kontrola płaskości oraz kąta prostego

Do kontroli płaskości powierzchni i prostoliniowości używa się liniałów stalowych, a do kontroli kąta prostego (90°) - kątowników warsztatowych.
Zarówno liniały stalowe jak i kątowniki wykonane są w różnych klasach dokładności.
Najbardziej dokładne są liniały oraz kątowniki ostrzowe, których pomiarowa krawedź ostrzowa zabarwiona jest na czarno, dla zapewnienia lepszego kontrastu.
Podczas kontroli obserwowana jest szczelina świetlna pomiędzy kontrolowaną powierzchnią a krawędzią pomiarową narzędzia. Przy użyciu szczelinomierza można skontrolować wielkość odchyłki od linii prostej, lub od kąta prostego.

Płytki wzorcowe

Płytki wzorcowe używane są do kalibracji lub zerowania przyrządów pomiarowych, kalibratorów, szablonów itp. Także używa się ich przy ustawianiu narzędzi i maszyn. Płytki wzorcowe są to bloczki obrobione z wielką dokładnością co do wymiarów, płaskości i równoległości. Ze względu na płaskość i gładkość powierzchni płytki po złączeniu bardzo silnie trzymają się razem. Można w ten sposób złożyć odpowiednią kombinację płytek, i w sumie otrzymać żądaną wartość wzorcową wymiaru.

Tabela tolerancji kątowników warsztatowych wg DIN 875:

Płytki wzorcowe

Płytki wzorcowe używane są do kalibracji lub zerowania przyrządów pomiarowych, kalibratorów, szablonów itp. Także używa się ich przy ustawianiu narzędzi i maszyn. Płytki wzorcowe są to bloczki obrobione z wielką dokładnością co do wymiarów, płaskości i równoległości. Ze względu na płaskość i gładkość powierzchni płytki po złączeniu bardzo silnie trzymają się razem. Można w ten sposób złożyć odpowiednią kombinację płytek, i w sumie otrzymać żądaną wartość wzorcową wymiaru.

DIN 861:

Czujniki zegarowe, osiowe i uchylne (dźwigniowe), używane są do pomiarów porównawczych, co oznacza, że wskazywana wartość nie jest wartością bezwzględną, lecz różnicową (przyrostową). Odczytuje się odchyłkę w odniesieniu do wzorca albo kombinacji płytek wzorcowych.

W przypadku czujników zegarowych cyfrowych możliwe jest ustawienie wstępne, dzięki któremu wskazywana jest wartość bezwzględna, co upraszcza pomiar.

Mierniki zegarowe można używać skonfigurowane do pomiarów wewnętrznych, lub ze statywem pomiarowym.

Czujniki uchylne stosuje sę przy utrudnionym dostępie, np. do pomiarów otworów. Prowadząc dźwigienkę pomiarową takiego czujnika wzdłuż linii równoległej do danej powierzchni można kontrolować jej nierównomierność lub uskoki. Ruch wierzchołka pomiarowego czujnika uchylnego odbywa się po łuku okręgu, w odróżnieniu od czujnika osiowego, gdzie ruch jest prostoliniowy. Należy zatem zwracać uwagę, by wierzchołek pomiarowy czujnika uchylnego był utrzymywany jak najbliżej mierzonej powierzchni.

DIN 878: