Układ Jednostek Miar SI (System International d'Unites) jest to zbiór znormalizowanch wielokości. Jednostki układu SI można podzielić na podstawowe i pochodne.
Najważniejsze jednostki układu SI
| Wielkość | Nazwa | Symbol |
|---|---|---|
| Długość | metr | m |
| Masa | kilogram | kg |
| Czas | sekunda | s |
| Natężenie prądu elektrycznego | amper | A |
| Siła | niuton | N |
| Moment obrotowy | niutonometr | Nm |
| Moc | wat | W |
| Energia (praca) | dżul | J |
| Ciśnienie | paskal | Pa |
| Temperatura | kelwin | K |
Najważniejsze przedrostki (prefiksy) i ich znaczenie
| tera | T | 1000 000 000 000 = 1012 | 1 TW = 1000 000 000 000 W |
| giga | G | 1000 000 000 = 109 | 1 GW = 1000 000 000 W |
| mega | M | 1000 000 = 106 | 1 MW = 1000 000 W |
| kilo | k | 1000 = 103 | 1 kW = 1000 W |
| hekto | h | 100 = 102 | 1 hl = 100 l |
| deka | da | 10 | 1 daN = 10 N |
| decy | d | 0,1 =10-1 | 1 dm = 0,1 m |
| centy | c | 0,01=10-2 | 1 cm = 0,01 m |
| mili | m | 0,001=10-3 | 1 mm = 0,001 m |
| mikro | μ | 0,000 001=10-6 | 1 μm = 0,000 001 m |
| nano | n | 0,000 000 001=10-9 | 1 nm = 0,000 000 001 m |
| piko | p | 0,000 000 000 001=10-12 | 1 pm = 0,000 000 000 001 m |
| femto | f | 0,000 000 000 000 001=10-15 | 1 fm = 0,000 000 000 000 001 m |
| atto | a | 0,000 000 000 000 000 001=10-18 | 1 am = 0,000 000 000 000 000 001 m |
Nazwy jednostek i ich odniesienie do układu SI
| Wielkość | Nazwa | Symbol | Odniesienie do jedn.ukł. SI |
| objętość |
litr |
l |
1 l = 1 dm3 = 0,001 m3 |
| masa | tona | t | 1 t = 1 Mg = 1000 kg |
| ciśnienie | bar | bar | 1 bar = 105 Pa |
| powierzchnia | ar | a | 1 a = 102 m2 |
| kąt | stopień | o | 1o = 17,45 mrad |
| minuta | ' | 1' = 1o/60 = 0,291 mrad | |
| sekunda | '' | 1'' = 1'/60 = 4,85 rad | |
| czas | minuta | min | 1 min = 60 s |
| godzina | h | 1 h = 3600 s | |
| prędkość | km/h | km/h |
1 km/h = 1/3,6m/s 1 m/s = 3,6 km/h |
Najważniejsze przeliczniki między jednostkami dotychczasowymi (starymi) a jednostkami układu SI
| 1N = 0,102 kG* (kilogram siły) | 1 kG = 9,81 N |
| 1 Nm = 0,102 kGm (= 1 J (dżul)) | 1 kGm = 9,81 Nm |
| 1 W = 0,102 kGm/s (= 1 J/s) | 1 kGm/s = 9,81 W |
| 1 kW = 1,36 KM | 1 KM = 0,736 kW |
| 1 kW =860 kcal/h | 1 kcal/h = 0,00116 kW |
| 1 J = 0,102 kGm | 1 kGm = 9,81 J |
| 1 J = 0,239 cal | 1 cal = 4,19 J |
| 1 ar = 100 m2 | 1 m2 =0,01 ar |
| 1 ha = 10 000 m2 | 1 ha = 100 ar |
| 1 Pa = (1 N/m2) = 0,102 kG/m2 | 1 kG/m2 = 9,81 Pa = 9,81 N/m2 |
| T(Fahrenheit) = 32 + 9/5*T(Celsjusza) | T(Celsjusza) = 5/9*[T(Fahrenheit) - 32] |
| 20oC = 68 fahrenheita [st. F] | |
| T(Kelvin) = 273 + T(Celsjusza) | T(Celsjusza) = T(Kelvin) - 273 |
| 1 mila lądowa = 1609,34 m | 1 m = 0,00062 mili lądowej |
| 1 jard = 0,9 m | 1 m = 1,09 jarda |
| 1 stopa = 0,3048 m | 1 m = 3,28 stopy |
| 1 cal = 25,4 mm = 0,0254 m | 1 m = 39,37 cali |
| 1 kwintal = 100 kg | 1 kg = 0,01 kwintala |
| 1 funt = 0,4536 kg | 1 kg = 2,2 funta |
| 1 uncja = 0,0286 kg | 1 kg = 35,27 uncji |
| 1 galon = 4,5459 litra [l] | 1 litr [l] = 0,22 galona |
| 1 baryłka=163,66 litra [l] | 1 litr [l] = 0,0061 baryłki |
W praktyce można przyjąć, że:
1 kG = 10 N
1 N = 0,1 kG
Jednostką siły jest niuton (N) (stara jednostka siły - 1 kG = 9,81 N), jednostką masy (ciężaru) jest kilogram (kg), różnica wynika z przyspieszenia ziemskiego 9,81 m/s2.
