Podzielnica to pomocne urządzenie, które można wykorzystać podczas frezowania, wiercenia itp. Głównie służy do dzielenia obwodu przedmiotu obrabianego na pewną liczbę równych lub nierównych części. W przypadku podzielnicy DM-270 wyznacza się kąt obrotu.

1. Budowa

Urządzenie podziałowe składa się z dwóch zespołów: z podzielnicy oraz z konika.

Podzielnica zbudowana jest z korpusu, wrzeciona z wewnętrznym stożkiem przeznaczonym do mocowania w nim tulejek zaciskowych typu 5C dzięki, którym można chwycić przedmiot o przekroju: okrągłym, kwadratowym lub sześciokątnym. Wrzeciono połączone jest z tuleją na końcu, której występuje rękojeść. Podstawowym elementem budowy każdej podzielnicy jest tarcza podziałowa ze skalą.

Konik składa się z korpusu, kła wysuwanego przy pomocy rękojeści. Blokady wysuwu dokonuje się za pomocą śruby dociskowej. Wysokość osi kła jest stała, nie ma możliwości jej regulacji. Oś kła pokrywa się z osią wrzeciona podzielnicy. Na chwycie są 2 spłaszczenia pod śrubę dociskową.

Fot. 1 Budowa urządzenia podziałowego DM-270

1. Korpus podzielnicy
2. Gniazdo wrzeciona pod tulejki 5C
3. Tarcza podziałowa
4. Noniusz (dokładność 1°)
5. Kołek ustalający
6. Śruba dociskowa
7. Tuleja
8. Rękojeść
9. Kieł stały
10. Rękojeść
11. Śruba dociskowa

2. Zasada działania

Podzielnica umożliwia obrót detalu obrabianego o żądany kąt. Konika zaś używamy do podparcia tegoż detalu. Do zamocowania przedmiotu we wrzecionie podzielnicy stosujemy tulejki zaciskowe 5C. Tulejka 5C zakończona jest gwintem zewnętrznym i wewnętrznym. Dokręcając rękojeść tulejka wkręca się w gwint wrzeciona i jest ściągana do tyłu. W ten sposób klinując się na części stożkowej zaciska element w niej zamocowany.

Fot. 2 Wrzeciono skręcone z tulejką zaciskową 5C

W gnieździe wrzeciona znajduje się kołek pozycjonujący tulejkę, zapobiega on swobodnemu obracaniu się tulejki we wrzecionie. Na tulejce 5C znajduje się wzdłużne wybranie, którym musimy trafić w kołek pozycjonujący aby móc ją prawidłowo umieścić w gnieździe wrzeciona.

 Fot. 3 Kołek pozycjonujący tulejkę we wrzecionie

Na głównej tarczy podzielnicy zaznaczono podział co 10 stopni. Dodatkowa skala na korpusie umożliwia podział co 1 stopień. Specjalny kołek ustalający, dokonuje blokady podziału tylko wówczas gdy oś otworu z korpusu pokryje się osią otworu w tarczy podziałowej.

Przykład: Obrócenie detalu o 36°

• ustawiamy pozycję zerową, od której zaczniemy obrót („0” na tarczy głównej i „0” na skali dodatkowej)
• odciągamy kołek ustalający tak aby nie zahaczał o tarczę główną
• umieszczamy kołek ustalający w siódmym otworze (pod cyfrą „6” na skali dodatkowej)
• obracamy tarczę główną o około 30° (na tarczy głównej)
• dosuwając lekko kołek ustalający obracamy dalej lekko rękojeścią zgodnie z ruchem wskazówek zegara, kołek powinien natrafić na odpowiedni otwór

Chcąc dokonać kolejnego obrotu o 36°, musimy do dodać jego wartość do ostatniego obrotu i obrócić do tej wartości. Czyli np. pierwszy nasz obrót był o 36° teraz chcemy obrócić o kolejne 36° to musimy dokonać obrotu do wartości 72°.